การกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อน (Cucumis melo L.) โดย electrostatic atomized water particle และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species
บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยนี้ศึกษาการกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อนโดยใช้เทคโนโลยีอนุภาคละอองน้ำไฟฟ้าสถิต (Electrostatic Atomized Water Particles, EAWPs) และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species เพื่อควบคุมโรคผลเน่าหลังการเก็บเกี่ยวและโรคต้นแตกยางไหล ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อปริมาณและคุณภาพผลผลิตเมล่อนในประเทศไทย การใช้วิธีการควบคุมโรคแบบชีวภาพนี้เป็นทางเลือกที่ดีกว่าการใช้สารเคมี เนื่องจากเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและปลอดภัยต่อสุขภาพเกษตรกร
ส่วนที่เกี่ยวข้องกับ EAWPs งานวิจัยได้ทดลองใช้ระยะเวลาในการฉีดพ่นที่แตกต่างกันเพื่อหาระยะเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการกระตุ้นความต้านทานโรคผลเน่าหลังการเก็บเกี่ยว ผลการวิจัยพบว่าการฉีดพ่น EAWPs เป็นเวลา 30 นาที มีประสิทธิภาพสูงสุดในการลดขนาดแผลบนผลเมล่อน นอกจากนี้ยังพบว่าการฉีดพ่น EAWPs ทำให้การแสดงออกของยีน chitinase (CmCHI) และ ?-1,3-glucanase (CmGLU) เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา การเพิ่มขึ้นของกิจกรรมเอนไซม์เหล่านี้ทำให้ผนังเซลล์ของเชื้อ Fusarium incarnatum (สาเหตุของโรคผลเน่า) ถูกทำลาย และที่สำคัญคือ การใช้ EAWPs ไม่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพหลังการเก็บเกี่ยวของผลผลิตเมล่อน แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของ EAWPs ในการเป็นเทคนิคการควบคุมโรคที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและไม่ส่งผลเสียต่อคุณภาพผลผลิต
ส่วนที่เกี่ยวข้องกับ Trichoderma species งานวิจัยได้ทำการคัดกรองเชื้อ Trichoderma 8 ไอโซเลต เพื่อหาไอโซเลตที่มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อ Stagonosporopsis cucurbitacearum (สาเหตุของโรคต้นแตกยางไหล) พบว่าไอโซเลต PSU-P1 มีประสิทธิภาพสูงสุดในการยับยั้งเชื้อสาเหตุโรค จากการวิเคราะห์ทางสัณฐานวิทยาและชีวโมเลกุล พบว่าไอโซเลต PSU-P1 คือ Trichoderma asperelloides PSU-1 งานวิจัยยังได้ศึกษากลไกการทำงานของ T. asperelloides PSU-1 พบว่าเชื้อนี้มีกลไกการควบคุมโรคที่หลากหลาย ทั้งการเป็นปรสิต (mycoparasitism) การสร้างสารระเหยอินทรีย์ (volatile organic compounds, VOCs) ที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ S. cucurbitacearum และการกระตุ้นให้พืชสร้างเอนไซม์ป้องกันโรค เช่น POD, PPO, chitinase และ ?-1,3-glucanase ซึ่งส่งผลให้ต้นเมล่อนต้านทานต่อโรคต้นแตกยางไหลได้ดีขึ้น การใช้ T. asperelloides PSU-1 ในการควบคุมโรคต้นแตกยางไหลจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
โดยสรุป งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของทั้ง EAWPs และ Trichoderma asperelloides PSU-1 ในการควบคุมโรคในเมล่อน การใช้เทคโนโลยีเหล่านี้ร่วมกันหรือแยกกัน อาจเป็นทางเลือกที่ดีในการลดการใช้สารเคมี เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต และสร้างความยั่งยืนให้กับการเกษตร อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้ยังมีข้อจำกัด เช่น การทดลองควรขยายผลในสภาพแวดล้อมจริง เพื่อยืนยันประสิทธิภาพในระดับการผลิตเชิงพาณิชย์ และควรศึกษาผลกระทบระยะยาวต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของเกษตรกรอย่างละเอียด เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมการเกษตร โดยเฉพาะอุตสาหกรรมการผลิตเมล่อน เนื่องจากงานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนาเทคนิคการควบคุมโรคพืชในเมล่อน ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลต่อผลผลิตและคุณภาพของเมล่อน เทคนิคที่พัฒนาขึ้นในงานวิจัยนี้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพมนุษย์ จึงสามารถนำไปใช้ในการผลิตเมล่อนเพื่อการค้าได้อย่างปลอดภัย นอกจากนี้ ยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับการผลิตพืชอื่นๆ ที่มีปัญหาโรคคล้ายคลึงกันได้อีกด้วย ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและลดต้นทุนในการควบคุมโรคพืช ผลลัพธ์จากงานวิจัยนี้ยังสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตเมล่อน โดยการผลิตเมล่อนปลอดภัย ไร้สารเคมี ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดในปัจจุบัน
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับเกษตรกรผู้ปลูกเมล่อน นักวิจัยทางด้านพืชสรีรวิทยา พยาธิวิทยาพืช และจุลชีววิทยา รวมถึงผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตร เกษตรกรสามารถนำวิธีการควบคุมโรคที่ได้จากงานวิจัยนี้ไปประยุกต์ใช้ในการปลูกเมล่อนของตนเอง เพื่อเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุน นักวิจัยสามารถนำข้อมูลและวิธีการในงานวิจัยนี้ไปต่อยอดในการวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตรที่ทันสมัยยิ่งขึ้น เพื่อแก้ปัญหาโรคพืชอื่นๆ ได้อีกมากมาย นอกจากนี้ ยังสามารถนำความรู้จากงานวิจัยนี้ไปใช้ในการให้คำปรึกษาหรือฝึกอบรมเกษตรกร เพื่อพัฒนาศักยภาพการผลิตเมล่อนของประเทศ
| รหัสโครงการ : | 12697 |
| หัวหน้าโครงการ : | รศ.ดร. อนุรักษ์ สันป่าเป้า |
| ปีงบประมาณ : | 2563 |
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านเกษตรศาสตร์ |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | 1. To induce disease resistance in muskmelon plant by biological control agent against gummy stem blight 2. To activate defense response in muskmelon fruit by electrostatic atomized water particle against postharvest fruit rot |
รศ.ดร. อนุรักษ์ สันป่าเป้า. (2563). การกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อน (Cucumis melo L.) โดย electrostatic atomized water particle และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. .
รศ.ดร. อนุรักษ์ สันป่าเป้า. 2563. "การกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อน (Cucumis melo L.) โดย electrostatic atomized water particle และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species". มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. .
รศ.ดร. อนุรักษ์ สันป่าเป้า. "การกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อน (Cucumis melo L.) โดย electrostatic atomized water particle และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species". มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 2563. .
รศ.ดร. อนุรักษ์ สันป่าเป้า. การกระตุ้นความต้านทานโรคในเมล่อน (Cucumis melo L.) โดย electrostatic atomized water particle และจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ Trichoderma species. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2563. .