การออกแบบและพัฒนาระบบควบคุมตำแหน่งสำหรับหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดบนพื้นฐานของการเรียนรู้เชิงลึกของการประมวลผลภาพสามมิติทางการแพทย์
บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนาหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดสำหรับศัลยกรรมนรีเวชโดยใช้เทคโนโลยีการเรียนรู้เชิงลึกในการประมวลผลภาพสามมิติ ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างวิศวกรรมหุ่นยนต์, วิทยาการภาพทางการแพทย์ และปัญญาประดิษฐ์เข้าด้วยกัน จุดเด่นสำคัญอยู่ที่การใช้ระบบการเรียนรู้เชิงลึกในการระบุตำแหน่งอวัยวะภายในช่องท้อง 5 ชนิด ได้แก่ มดลูก รังไข่ ท่อนำไข่ เส้นเลือดฝอย และเครื่องมือผ่าตัด ระบบจะประมวลผลภาพจากกล้องผ่าตัดแบบเรียลไทม์ แปลงพิกัดภาพเป็นพิกัดการเคลื่อนที่ของหุ่นยนต์ และควบคุมการเคลื่อนที่ของกล้องด้วยระบบควบคุม PID เพื่อให้แพทย์สามารถมองเห็นอวัยวะเป้าหมายได้อย่างชัดเจนและแม่นยำตลอดการผ่าตัด
ขั้นตอนการพัฒนาเริ่มจากการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ของกลไกการเคลื่อนที่ของหุ่นยนต์ ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งในการออกแบบระบบควบคุมที่แม่นยำ การเลือกใช้ระบบควบคุม PID เป็นทางเลือกที่เหมาะสมเนื่องจากความเรียบง่าย ความสามารถในการปรับแต่ง และความน่าเชื่อถือ อย่างไรก็ตาม ความท้าทายหลักอยู่ที่การประมวลผลภาพ ซึ่งจำเป็นต้องมีความแม่นยำสูงเพื่อให้หุ่นยนต์สามารถเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ถูกต้อง การใช้ชุดข้อมูลจากวิดีโอการผ่าตัดจริงในการฝึกอบรมแบบจำลองการเรียนรู้เชิงลึกเป็นวิธีการที่เหมาะสม แต่ความแม่นยำของการจำแนกอวัยวะยังคงเป็นข้อจำกัดที่สำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจำแนกเส้นเลือดฝอยที่มีความแม่นยำต่ำที่สุด (59.63% ในการทดสอบกับศพอ่อน) แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการเพิ่มปริมาณและความหลากหลายของข้อมูลฝึกสอนเพื่อเพิ่มความแม่นยำของระบบ การทดสอบแบบ Self-validation และ Cross-validation ช่วยประเมินประสิทธิภาพของแบบจำลองและระบุจุดอ่อนของระบบ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาและปรับปรุงระบบต่อไป
การใช้ศพอ่อนในการทดสอบเป็นวิธีการที่จำลองสภาพแวดล้อมจริง แต่ยังคงมีความแตกต่างจากการผ่าตัดในผู้ป่วยจริง เช่น ความยืดหยุ่นของเนื้อเยื่อ การเคลื่อนไหวของอวัยวะ และปัจจัยอื่นๆ ที่อาจส่งผลต่อความแม่นยำของระบบ ดังนั้น การทดสอบในผู้ป่วยจริงจึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญต่อไป นอกจากนี้ งานวิจัยนี้ยังไม่ได้กล่าวถึงด้านความปลอดภัยของระบบ ซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับอุปกรณ์ทางการแพทย์ การออกแบบระบบที่มีกลไกความปลอดภัยเพื่อป้องกันความเสียหายต่ออวัยวะหรือผู้ป่วยเป็นสิ่งที่ควรพิจารณาอย่างรอบคอบ โดยรวมแล้ว งานวิจัยนี้เป็นการก้าวหน้าที่สำคัญในการพัฒนาหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด แต่ยังคงมีความท้าทายและข้อจำกัดที่ต้องได้รับการแก้ไขต่อไป การเพิ่มประสิทธิภาพของระบบการเรียนรู้เชิงลึก การเพิ่มความปลอดภัย และการทดสอบในผู้ป่วยจริงเป็นสิ่งจำเป็นก่อนที่จะนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะสมอย่างยิ่งกับอุตสาหกรรมเครื่องมือแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มที่ผลิตและจำหน่ายอุปกรณ์หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด เหตุผลหลักคือ งานวิจัยนี้ได้พัฒนาต้นแบบหุ่นยนต์ที่มีศักยภาพสูงในการใช้งานจริง ซึ่งสามารถนำไปสู่การผลิตเชิงพาณิชย์ได้ นอกจากนี้ ยังเหมาะกับอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ทางการแพทย์ เนื่องจากเทคโนโลยีการประมวลผลภาพและปัญญาประดิษฐ์ที่ใช้ในงานวิจัยนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น ระบบการวินิจฉัยโรคด้วยภาพทางการแพทย์ หรือระบบช่วยเหลือการผ่าตัดอื่นๆ อีกทั้งยังสามารถต่อยอดเทคโนโลยีไปสู่การพัฒนาหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดในสาขาอื่นๆ ได้อีกด้วย
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับผู้เชี่ยวชาญหลายอาชีพ อาชีพหลักคือ ศัลยแพทย์เฉพาะทางนรีเวชกรรม เนื่องจากหุ่นยนต์ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยเหลือการผ่าตัดในสาขานี้โดยตรง การใช้หุ่นยนต์จะช่วยเพิ่มความแม่นยำและความสะดวกสบายในการผ่าตัด ลดระยะเวลาผ่าตัด และลดความเสี่ยงต่อการเกิดข้อผิดพลาด นอกจากนี้ ยังเหมาะสำหรับวิศวกรหุ่นยนต์ วิศวกรคอมพิวเตอร์ และนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล เนื่องจากงานวิจัยนี้เกี่ยวข้องกับการออกแบบ พัฒนา และการประมวลผลข้อมูลขนาดใหญ่ ผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้สามารถมีส่วนร่วมในการปรับปรุง พัฒนา และบำรุงรักษาหุ่นยนต์ได้ รวมถึงอาจารย์และนักศึกษาในสาขาที่เกี่ยวข้อง เพื่อการศึกษาและพัฒนาองค์ความรู้ในสาขาหุ่นยนต์ทางการแพทย์ต่อไป
| รหัสโครงการ : | 7269 |
| หัวหน้าโครงการ : | ผศ.ดร. อมรเทพ สอนศิลพงศ์ |
| ปีงบประมาณ : | 2563 |
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านวิศวกรรมและเทคโนโลยี |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | 1. เพื่อศึกษาแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ของกลไกการเคลื่อนที่ของหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดเฉพาะทางนรีเวชกรรม2. เพื่อศึกษาการประมวลผลภาพดิจิทัลแบบสามมิติ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการตัดสินใจให้หุ่นยนต์เคลื่อนที่ไปตามตำแหน่งที่แพทย์ต้องการ3. เพื่อออกแบบและพัฒนาต้นแบบหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัด ให้มีความเที่ยงตรงและแม่นยำ โดยใช้ระบบควบคุมแบบป้อนกลับด้วยวิธีการควบคุม PID4. เพื่อนำหุ่นยนต์ต้นแบบ ต่อยอดไปผลิตใช้ในเชิงพาณิชย์ |
ผศ.ดร. อมรเทพ สอนศิลพงศ์. (2563). การออกแบบและพัฒนาระบบควบคุมตำแหน่งสำหรับหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดบนพื้นฐานของการเรียนรู้เชิงลึกของการประมวลผลภาพสามมิติทางการแพทย์. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน. ขอนแก่น.
ผศ.ดร. อมรเทพ สอนศิลพงศ์. 2563. "การออกแบบและพัฒนาระบบควบคุมตำแหน่งสำหรับหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดบนพื้นฐานของการเรียนรู้เชิงลึกของการประมวลผลภาพสามมิติทางการแพทย์". มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน. ขอนแก่น.
ผศ.ดร. อมรเทพ สอนศิลพงศ์. "การออกแบบและพัฒนาระบบควบคุมตำแหน่งสำหรับหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดบนพื้นฐานของการเรียนรู้เชิงลึกของการประมวลผลภาพสามมิติทางการแพทย์". มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน, 2563. ขอนแก่น.
ผศ.ดร. อมรเทพ สอนศิลพงศ์. การออกแบบและพัฒนาระบบควบคุมตำแหน่งสำหรับหุ่นยนต์ถือกล้องผ่าตัดบนพื้นฐานของการเรียนรู้เชิงลึกของการประมวลผลภาพสามมิติทางการแพทย์. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน; 2563. ขอนแก่น.