การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย
บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนาปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์เพื่อแก้ปัญหาการเผาตอซังและฟางข้าว ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของมลภาวะทางอากาศ โดยเฉพาะ PM2.5 และโลกร้อน งานวิจัยได้พัฒนาสูตรปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ 6 สูตร โดยใช้จุลินทรีย์ 5 สายพันธุ์ ได้แก่ Bacillus amyloliquefaciens, B. subtilis TU-Orga1, B. tequilensis TU-Orga7, Streptomyces griseus, และ Trichoderma harzianum จุดเด่นของงานวิจัยนี้คือการนำจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพในการย่อยสลายวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาใช้ ไม่เพียงแต่ช่วยลดปัญหาสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทางการเกษตรอีกด้วย
การทดลองในไร่นาจริงจังหวัดพระนครศรีอยุธยาแสดงให้เห็นว่าปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์สามารถย่อยสลายฟางข้าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภายใน 20 วัน ฟางข้าวจะถูกย่อยสลายมากกว่า 50% นอกจากนี้ ยังช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของข้าว กระตุ้นภูมิต้านทานโรค โดยเฉพาะโรคขอบใบแห้งที่เกิดจากเชื้อ X. oryzae pv. oryzae ซึ่งเป็นโรคสำคัญที่ทำลายผลผลิตข้าว ผลการทดลองพบว่าสูตรปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสม B. subtilis TU-Orga1 ให้ผลผลิตข้าวสูงที่สุด ใกล้เคียงกับการใช้ปุ๋ยเคมี แต่ให้ผลกำไรสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ ถึง 16.05%
ส่วนการถ่ายทอดความรู้สู่เกษตรกรในจังหวัดอ่างทองและนครนายก ประสบความสำเร็จอย่างมาก เกษตรกรจำนวน 105 คน มีความพึงพอใจสูงและพร้อมนำความรู้ไปใช้ การยอมรับและการนำไปใช้จริงในระดับสูงแสดงถึงศักยภาพและความเป็นไปได้ในการนำงานวิจัยนี้ไปใช้ประโยชน์ในภาคปฏิบัติ งานวิจัยนี้จึงไม่เพียงแต่เป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่เท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงกระบวนการถ่ายทอดเทคโนโลยีที่สำคัญต่อการยกระดับการเกษตรของชุมชนอย่างยั่งยืน การประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการใช้ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ต่อผลผลิตและอัตรากำไรของเกษตรกรรายย่อย เป็นข้อมูลที่มีประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการตัดสินใจลงทุนและการวางแผนการผลิตทางการเกษตร
อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้ยังสามารถพัฒนาต่อยอดได้อีกมาก เช่น การศึกษาความหลากหลายของจุลินทรีย์ในแต่ละสูตรปุ๋ย การทดสอบประสิทธิภาพในพืชเศรษฐกิจอื่นๆ การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม และการขยายผลการวิจัยสู่พื้นที่อื่นๆ เพื่อให้ครอบคลุมความหลากหลายของสภาพแวดล้อมและชนิดของพืช การวิเคราะห์วงจรชีวิต (Life Cycle Assessment) ของผลิตภัณฑ์เพื่อประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างครบถ้วน และการพัฒนาโมเดลทางธุรกิจเพื่อสนับสนุนการผลิตและจำหน่ายปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ในเชิงพาณิชย์ จะเป็นการเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับงานวิจัยนี้ยิ่งขึ้น
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับหลายอุตสาหกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง:
-
อุตสาหกรรมเกษตร: ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์เป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำไปใช้ได้โดยตรงในภาคเกษตรกรรม ช่วยเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อุตสาหกรรมเกษตรสามารถนำผลการวิจัยนี้ไปพัฒนาผลิตภัณฑ์ สร้างมูลค่าเพิ่ม และขยายตลาดได้
-
อุตสาหกรรมชีวภาพ: งานวิจัยนี้เกี่ยวข้องกับการใช้จุลินทรีย์ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของอุตสาหกรรมชีวภาพ อุตสาหกรรมนี้สามารถนำความรู้เกี่ยวกับการคัดเลือก การเพาะเลี้ยง และการใช้ประโยชน์จากจุลินทรีย์ มาต่อยอดพัฒนาผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้อีกมากมาย
-
อุตสาหกรรมสิ่งแวดล้อม: การแก้ปัญหาการเผาตอซังและฟางข้าว เป็นประเด็นสำคัญทางด้านสิ่งแวดล้อม งานวิจัยนี้สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาเทคโนโลยีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และช่วยลดมลภาวะทางอากาศได้
-
อุตสาหกรรมการตลาดและการจัดจำหน่าย: ผลิตภัณฑ์ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์มีศักยภาพในการสร้างตลาดใหม่ อุตสาหกรรมการตลาดและการจัดจำหน่ายสามารถนำเสนอผลิตภัณฑ์นี้สู่กลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นคุณประโยชน์ด้านการเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และรักษาสิ่งแวดล้อม
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรโดยตรงและทางอ้อมหลายอาชีพ เช่น:
-
เกษตรกร: โดยเฉพาะเกษตรกรผู้ปลูกข้าว สามารถนำปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ไปใช้ในการผลิต เพื่อเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และลดการใช้สารเคมี ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และรายได้ของเกษตรกร
-
นักวิจัยทางการเกษตร: สามารถนำงานวิจัยนี้ไปต่อยอด พัฒนาสูตรปุ๋ย และศึกษาประสิทธิภาพในพืชชนิดอื่นๆ เพื่อเพิ่มความรู้ความเข้าใจในด้านการเกษตรอย่างยั่งยืน
-
เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร: สามารถนำความรู้จากงานวิจัยนี้ไปถ่ายทอดให้แก่เกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรได้ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีใหม่ๆ ในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต
-
ผู้ประกอบการด้านปุ๋ยและผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร: สามารถนำผลการวิจัยนี้ไปพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ เพื่อสร้างโอกาสทางธุรกิจ และตอบสนองความต้องการของตลาดที่ต้องการผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
| รหัสโครงการ : | 7156 |
| หัวหน้าโครงการ : | รศ.ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์ |
| ปีงบประมาณ : | 2563 |
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านเกษตรศาสตร์ |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | 1) พัฒนาต่อยอดกระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ ได้แก่ Bacillus amyloliquefaciens, B. subtilis TU-Orga1, Bacillus sp. TU-Orga7, Actinomyces sp., และ Trichoderma harzianum สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย2) ศึกษาประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ใหม่ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ในกระบวนการผลิตข้าว3) ถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตผลิตภัณฑ์ใหม่ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สู่ชุมชนเกษตรกรรายย่อย |
รศ.ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์. (2563). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. นครนายก, พระนครศรีอยุธยา, อ่างทอง.
รศ.ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์. 2563. "การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย". มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. นครนายก, พระนครศรีอยุธยา, อ่างทอง.
รศ.ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์. "การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย". มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2563. นครนายก, พระนครศรีอยุธยา, อ่างทอง.
รศ.ดร. ดุสิต อธินุวัฒน์. การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ในรูปปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ สำหรับใช้ในชุมชนเกษตรกรรายย่อย. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2563. นครนายก, พระนครศรีอยุธยา, อ่างทอง.