สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่
บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยเรื่อง "สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่" นี้มุ่งเน้นแก้ปัญหาสำคัญของประเทศไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์และกำลังจะก้าวสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอดในอนาคตอันใกล้นี้ บทวิเคราะห์จะเน้น 3 ประเด็นหลัก: ความเร่งด่วนของปัญหา, วิธีการวิจัย, และความสำคัญของผลลัพธ์
ความเร่งด่วนของปัญหา: บทคัดย่อชี้ให้เห็นถึงอัตราการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของประชากรสูงอายุในประเทศไทย จากเพียง 1.7 ล้านคนในปี 2513 เพิ่มขึ้นเป็นกว่า 12.5 ล้านคนในปี 2564 และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 20 ล้านคนในปี 2581 นี่แสดงให้เห็นถึงความท้าทายด้านเศรษฐกิจ สังคม และสาธารณสุขอย่างมหาศาล อัตราส่วนพึ่งพิงวัยสูงอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและอัตราส่วนเกื้อหนุนที่ลดลงบ่งชี้ถึงภาระที่หนักขึ้นของคนวัยทำงานในการดูแลผู้สูงอายุ ยิ่งไปกว่านั้น ภาวะครอบครัวแหว่งกลางเนื่องจากคนหนุ่มสาวอพยพไปทำงานต่างถิ่นยิ่งทำให้ปัญหาการดูแลผู้สูงอายุทวีความรุนแรงขึ้น ประเทศไทยยังเผชิญกับกับดักประเทศรายได้ปานกลาง ซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่อาจส่งผลกระทบต่อการจัดสรรทรัพยากรเพื่อรองรับสังคมสูงวัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วิธีการวิจัย: งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลัก 4 ประการ ประการแรกคือการสร้างความรู้และสังเคราะห์องค์ความรู้ที่มีอยู่แล้วในปัจจุบัน โดยเฉพาะภายใต้สถานการณ์วิถีชีวิตใหม่ ประการที่สองคือการสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาแนวทาง/นโยบายเพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง ซึ่งมุ่งเน้นที่ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ การมีรายได้เพียงพอ และการมีที่อยู่อาศัยและบริการที่เหมาะสม ประการที่สามคือการพัฒนากลไกการสื่อสารองค์ความรู้และทางเลือกเชิงนโยบายไปยังผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและประชาชนทั่วไป และประการสุดท้ายคือการสร้างเครือข่ายนักวิจัยและนักวิชาการ วิธีการวิจัยน่าจะประกอบด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ การศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง และการศึกษาเชิงลึกในประเด็นสำคัญๆ เช่น การมีที่อยู่อาศัย ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ และการพัฒนาโครงสร้าง/นโยบายภาครัฐ
ความสำคัญของผลลัพธ์: งานวิจัยนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวางแผนและบริหารจัดการประเทศในยุคสังคมสูงวัย ผลลัพธ์จากงานวิจัยจะช่วยให้เข้าใจถึงความต้องการที่แท้จริงของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง และสามารถนำไปใช้ในการกำหนดนโยบายและมาตรการที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริม Active & Productive Ageing ตามวิสัยทัศน์ของแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ เช่น การพัฒนาระบบสวัสดิการสังคม การสร้างงานที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ การพัฒนาที่อยู่อาศัยที่เอื้อต่อผู้สูงอายุ และการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุในสังคม นอกจากนี้ การสร้างเครือข่ายนักวิจัยและนักวิชาการจะช่วยให้เกิดการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผลงานวิจัยนี้จะเป็นพื้นฐานสำคัญในการวางแผนระยะยาวของประเทศ เพื่อให้สังคมไทยสามารถรับมือกับความท้าทายของสังคมสูงวัยและสร้างสังคมสูงวัยที่ยั่งยืนได้อย่างแท้จริง
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับหลายอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้สูงอายุโดยตรงและอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องโดยอ้อม เช่น:
-
อุตสาหกรรมการแพทย์และสาธารณสุข: งานวิจัยนี้จะช่วยให้อุตสาหกรรมนี้พัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุได้อย่างตรงจุด เช่น อุปกรณ์ช่วยเหลือผู้สูงอายุ บริการดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน และเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ
-
อุตสาหกรรมบริการ: งานวิจัยนี้จะช่วยให้อุตสาหกรรมบริการต่างๆ พัฒนาบริการที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้สูงอายุ เช่น บริการดูแลผู้สูงอายุ บริการส่งอาหาร บริการทำความสะอาดบ้าน และบริการขนส่ง
-
อุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์: งานวิจัยนี้จะช่วยให้อุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์พัฒนาที่อยู่อาศัยที่ออกแบบมาสำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะ ซึ่งคำนึงถึงความปลอดภัย ความสะดวกสบาย และความต้องการเฉพาะตัวของผู้สูงอายุ
-
อุตสาหกรรมเทคโนโลยี: งานวิจัยนี้จะช่วยให้อุตสาหกรรมเทคโนโลยีพัฒนาเทคโนโลยีที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการดูแลผู้สูงอายุ เช่น ระบบติดตามสุขภาพ ระบบเตือนภัยฉุกเฉิน และระบบการสื่อสารระยะไกล
-
อุตสาหกรรมการเงิน: งานวิจัยนี้จะช่วยให้อุตสาหกรรมการเงินพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ เช่น ประกันภัยสุขภาพ กองทุนบำเหน็จบำนาญ และผลิตภัณฑ์การลงทุนที่ปลอดภัย
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับบุคคลากรในหลากหลายอาชีพที่เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้สูงอายุ ทั้งทางตรงและทางอ้อม อาชีพเหล่านั้นได้แก่:
-
นักวิจัย: งานวิจัยนี้จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจถึงปัญหาและความท้าทายของสังคมสูงวัย และสามารถนำไปใช้ในการทำวิจัยต่อไป
-
นักวางแผนเมือง: งานวิจัยนี้จะช่วยให้พวกเขาวางแผนและออกแบบเมืองให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ เช่น การออกแบบถนน ทางเดิน และสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ
-
นักสังคมสงเคราะห์: งานวิจัยนี้จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจถึงความต้องการและปัญหาของผู้สูงอายุ และสามารถให้บริการดูแลที่เหมาะสม
-
เจ้าหน้าที่รัฐ: งานวิจัยนี้จะช่วยให้พวกเขาสามารถกำหนดนโยบายและมาตรการที่เหมาะสม เพื่อแก้ไขปัญหาของสังคมสูงวัย
-
แพทย์ พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาล: งานวิจัยนี้จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจความต้องการด้านสุขภาพของผู้สูงอายุได้มากขึ้น
-
ผู้ประกอบการด้านการดูแลผู้สูงอายุ: งานวิจัยนี้จะช่วยในการวางแผนธุรกิจและพัฒนาบริการที่ตรงกับความต้องการของตลาด
| รหัสโครงการ : | 30116 |
| หัวหน้าโครงการ : | นายแพทย์ภูษิต ประคองสาย |
| ปีงบประมาณ : | 2563 |
| หน่วยงาน : | สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านสังคมศาสตร์ |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | 1. เพื่อสร้างความรู้ใหม่และสังเคราะห์องค์ความรู้ในปัจจุบันภายใต้สถานการณ์วิถีชีวิตใหม่ (New Normal) จากงานวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้สูงอายุตามแนวทางของ MIPAA 2. เพื่อสนับสนุนการวิจัยและพัฒนานำร่องมาตรการและแนวนโยบายเพื่อใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้สูงอายุในประเด็นเรื่องความมั่นคงทางเศรษฐกิจ การมีรายได้ที่เพียงพอต่อการดำรงชีพ และการมีที่อยู่อาศัยและการได้รับบริการที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุที่มีเศรษฐานะยากจนและเป็นกลุ่มเปราะบาง3. เพื่อพัฒนากลไกเชิงรุกในการสื่อสารองค์ความรู้และทางเลือกเชิงนโยบายไปสู่ผู้กำหนดนโยบายและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมทั้งสู่สาธารณะ4. สนับสนุนให้เกิดเครือข่ายนักวิจัยและนักวิชาการด้านผู้สูงอายุภายใต้วิถีชีวิตใหม่ (New Normal) |
นายแพทย์ภูษิต ประคองสาย. (2563). สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร.
นายแพทย์ภูษิต ประคองสาย. 2563. "สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่". สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร.
นายแพทย์ภูษิต ประคองสาย. "สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่". สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2563. กรุงเทพมหานคร.
นายแพทย์ภูษิต ประคองสาย. สังคมสูงวัยที่ยั่งยืนภายใต้วิถีชีวิตใหม่. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2563. กรุงเทพมหานคร.