การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG
บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยเรื่อง “การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG” เป็นงานวิจัยเชิงประยุกต์ที่มุ่งเน้นการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนโดยใช้การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (CBT) และนวัตกรรมเป็นเครื่องมือหลัก งานวิจัยนี้มีความโดดเด่นในหลายๆ ด้าน เริ่มจากการเลือกใช้กรอบแนวคิดเศรษฐกิจ BCG (Bioeconomy, Circular Economy, Green Economy) ซึ่งเป็นนโยบายสำคัญของประเทศไทยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน การนำหลักการ BCG มาประยุกต์ใช้กับการท่องเที่ยวโดยชุมชน ทำให้เกิดการพัฒนาที่คำนึงถึงมิติทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุล
จุดเด่นอีกประการหนึ่งคือ การเลือกพื้นที่ต้นแบบ (Best Practice) จำนวน 7 พื้นที่จาก 6 ภูมิภาคทั่วประเทศ การเลือกพื้นที่ที่มีความเข้มแข็งและมีความพร้อมอยู่แล้ว แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจในบริบทของชุมชน และความสามารถในการคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายที่มีศักยภาพ นอกจากนี้ การเน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์สินค้าอัตลักษณ์พื้นถิ่นและสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) เป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าชุมชน และทำให้ผลิตภัณฑ์มีความโดดเด่นและเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้น การสร้าง New Business Model สำหรับผลิตภัณฑ์ทั้ง 7 ชิ้น แสดงถึงความตั้งใจที่จะยกระดับสินค้าชุมชนให้ก้าวไปสู่ตลาดที่กว้างขึ้น
กระบวนการดำเนินงานของงานวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ส่วน เริ่มจากการพัฒนาต่อยอดพื้นที่ต้นแบบ การสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้เกี่ยวข้อง การสื่อสารการตลาดและการจัดแสดงผลงาน และการบริหารจัดการโครงการ แสดงให้เห็นถึงความเป็นระบบและความรอบคอบในการดำเนินงาน การมีเครือข่ายมหาวิทยาลัยราชภัฏเข้ามาช่วยดำเนินงาน ทำให้เกิดการถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยีจากสถาบันการศึกษาไปสู่ชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ผลการวิจัยแสดงให้เห็นถึงความสำเร็จในหลายๆ ด้าน การพัฒนาผลิตภัณฑ์สินค้าอัตลักษณ์พื้นถิ่นใหม่ๆ การสร้างโมเดล BCG ในกระบวนการผลิต การสร้างเครือข่ายการตลาด (Good Good Boy) การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ CBT-SE Business Incubator การพัฒนาบุคลากร (RDI Manager) และการเตรียมความพร้อมสู่การจดทะเบียนวิสาหกิจเพื่อสังคม ทั้งหมดนี้สะท้อนถึงความก้าวหน้าและผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมของงานวิจัย ที่สำคัญคือ การเพิ่มขึ้นของมูลค่าเศรษฐกิจจากผลิตภัณฑ์สินค้าอัตลักษณ์พื้นถิ่นถึงร้อยละ 20 แสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพและศักยภาพของการนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ได้จริง
อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้ยังมีข้อจำกัดบางประการ เช่น การศึกษาครอบคลุมเฉพาะ 7 พื้นที่ อาจไม่สามารถนำไปสรุปเป็นภาพรวมของการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนทั่วประเทศได้ การประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมอาจจำเป็นต้องมีการศึกษาเชิงลึกเพิ่มเติม เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมและแม่นยำมากขึ้น นอกจากนี้ การสร้างความยั่งยืนของโมเดลที่พัฒนาขึ้น อาจจำเป็นต้องมีการติดตามและประเมินผลอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้แน่ใจว่าโมเดลยังคงมีประสิทธิภาพและสามารถปรับตัวได้ตามสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism) และการท่องเที่ยวชุมชน (Community-Based Tourism) เหตุผลหลักคือ งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยวที่สร้างสรรค์จากภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ การสร้าง New Business Model สำหรับผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น ทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ที่น่าสนใจ ดึงดูดนักท่องเที่ยว และเพิ่มมูลค่าให้กับธุรกิจท่องเที่ยว นอกจากนี้ การสร้างเครือข่ายการตลาด และการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ เป็นการสร้างระบบนิเวศน์ที่สนับสนุนการเติบโตของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน งานวิจัยนี้ยังเหมาะกับอุตสาหกรรมเกษตร โดยเฉพาะเกษตรแปรรูป เนื่องจากมุ่งเน้นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร และการเชื่อมโยงกับภาคการท่องเที่ยว ทำให้เกิดการสร้างรายได้จากทั้งสองภาคส่วน การพัฒนาสินค้า GI ก็เป็นการสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันในตลาด ซึ่งเป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมเกษตรกรรม
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับบุคคลากรในหลายอาชีพ อาชีพแรกคือ นักวิชาการ โดยเฉพาะนักวิจัยและอาจารย์ในสาขาที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชน การท่องเที่ยว และการจัดการธุรกิจ งานวิจัยนี้เป็นตัวอย่างที่ดีในการนำความรู้ทางวิชาการไปใช้ประโยชน์ในทางปฏิบัติ และสามารถนำไปต่อยอดในการวิจัยเชิงลึกต่อไป อาชีพที่สองคือ ผู้ประกอบการ โดยเฉพาะผู้ประกอบการในธุรกิจท่องเที่ยวชุมชน และผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ชุมชน งานวิจัยนี้มีประโยชน์ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ สร้างเครือข่ายการตลาด และการบริหารจัดการธุรกิจ อาชีพที่สามคือ เจ้าหน้าที่รัฐ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชน การท่องเที่ยว และเศรษฐกิจ งานวิจัยนี้มีประโยชน์ในการกำหนดนโยบาย การวางแผน และการจัดการโครงการพัฒนาชุมชน นอกจากนี้ ยังเหมาะกับนักวางแผนเมือง ผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาด และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน
| รหัสโครงการ : | 176066 |
| หัวหน้าโครงการ : | ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วาสนา ภานุรักษ์ |
| ปีงบประมาณ : | 2565 |
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านวิศวกรรมและเทคโนโลยี |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | เพื่อสร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวและผลิตภัณฑ์สินค้าอัตลักษณ์พื้นถิ่น/สินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (G I: Geographical Indications) ตลอดห่วงโซ่คุณค่าการพัฒนาบนฐาน BCG เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์สินค้าอัตลักษณ์พื้นถิ่น/สินค้า GI และส่งเสริมศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชน เชื่อมโยงโปรแกรมและเส้นทางการท่องเที่ยว บนฐาน BCG เพื่อบูรณาการความร่วมมือภาคีเครือข่ายเพื่อการพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวเชิงนวัตกรรม CBT-SE บนฐานฺ BCG |
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วาสนา ภานุรักษ์. (2565). การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. กรุงเทพมหานคร, กาญจนบุรี, พระนครศรีอยุธยา, สตูล, สุโขทัย, สุรินทร์, อุดรธานี.
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วาสนา ภานุรักษ์. 2565. "การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG". มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. กรุงเทพมหานคร, กาญจนบุรี, พระนครศรีอยุธยา, สตูล, สุโขทัย, สุรินทร์, อุดรธานี.
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วาสนา ภานุรักษ์. "การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG". มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 2565. กรุงเทพมหานคร, กาญจนบุรี, พระนครศรีอยุธยา, สตูล, สุโขทัย, สุรินทร์, อุดรธานี.
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วาสนา ภานุรักษ์. การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงนวัตกรรมเพื่อสร้างคุณค่าอัตลักษณ์พื้นถิ่นด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรมบนฐานเศรษฐกิจ BCG. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา; 2565. กรุงเทพมหานคร, กาญจนบุรี, พระนครศรีอยุธยา, สตูล, สุโขทัย, สุรินทร์, อุดรธานี.