การพัฒนาแมโครฝาจที่เหนี่ยวนำจากเซลล์ต้นกำเนิดไอพีเอส ที่มีไคแมริกแอนติเจนรีเซปเตอร์ที่จำเพาะต่อ CD147 สำหรับการฟาโกไซโตซิส เพื่อใช้ในการรักษามะเร็งโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด
 25 มีนาคม 2568
                                        25 มีนาคม 2568                                    บทวิเคราะห์งานวิจัย
งานวิจัยนี้มุ่งพัฒนาการรักษามะเร็งด้วยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัดโดยใช้แมโครฟาจดัดแปลงพันธุกรรม ซึ่งเป็นแนวทางที่น่าสนใจและมีความเป็นไปได้สูงในการพัฒนาต่อยอด เนื่องจากวิธีการรักษาแบบเดิมๆ เช่น เคมีบำบัด มักมีผลข้างเคียงรุนแรงต่อผู้ป่วย การใช้แมโครฟาจซึ่งเป็นเซลล์ของระบบภูมิคุ้มกันที่มีความสามารถในการกินเซลล์อื่นๆ (phagocytosis) มาทำการดัดแปลงพันธุกรรมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการกำจัดเซลล์มะเร็ง จึงเป็นกลยุทธ์ที่น่าสนใจ
หัวใจสำคัญของงานวิจัยนี้คือการสร้าง "CAR-P" (Chimeric Antigen Receptor-Phagocytosis) ขึ้นมา ซึ่งเป็นการดัดแปลงแมโครฟาจให้มีตัวรับจำเพาะต่อโมเลกุล CD147 ที่พบได้มากบนผิวเซลล์มะเร็งหลายชนิด การจับกับ CD147 จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการค้นหาและทำลายเซลล์มะเร็ง โดยใช้เซลล์แมโครฟาจที่ได้จากเซลล์ต้นกำเนิด pluripotent (iPSCs) เพื่อให้สามารถขยายจำนวนเซลล์ได้อย่างไม่จำกัด และมีความปลอดภัยสูงกว่าการใช้เซลล์จากแหล่งอื่น
กระบวนการวิจัยเริ่มจากการสร้างพลาสมิดที่มียีน scFvCD147 CAR-P แล้วนำไปสร้างเป็น lentiviral vectors เพื่อใช้ในการส่งยีนเข้าสู่เซลล์ การทดสอบการจับกับโมเลกุลเป้าหมาย CD147Rg ด้วย ELISA และกล้องจุลทรรศน์ฟลูออเรสเซนต์ แสดงให้เห็นว่า scFvCD147 สามารถจับกับ CD147 ได้อย่างจำเพาะ อย่างไรก็ตาม การทดลองพบว่าเซลล์ THP-1 และ iPSC-derived macrophages แสดงการแสดงออกของโมเลกุล CD147 100% ซึ่งอาจเป็นอุปสรรคเพราะอาจทำให้เกิดการกินเซลล์ตัวเอง (auto-phagocytosis) จึงจำเป็นต้องมีการ knock-out ยีน CD147 ออกจากเซลล์ก่อนการส่งยีน CAR-P เพื่อป้องกันปัญหาดังกล่าว
ขั้นตอนต่อไปของงานวิจัยคือการคัดเลือกเซลล์ที่ knock-out CD147 สำเร็จแล้ว จึงนำมาส่งยีน CAR-P และกระตุ้นให้กลายเป็นแมโครฟาจ จากนั้นจึงทำการทดสอบประสิทธิภาพในการกินเซลล์มะเร็ง จุดนี้เป็นจุดสำคัญในการประเมินความสำเร็จของงานวิจัยทั้งหมด หากการทดสอบแสดงให้เห็นว่าแมโครฟาจดัดแปลงพันธุกรรมสามารถกำจัดเซลล์มะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความปลอดภัย งานวิจัยนี้จะมีศักยภาพสูงในการนำไปพัฒนาเป็นวิธีการรักษามะเร็งทางเลือกที่มีประสิทธิภาพ
แม้ว่าผลลัพธ์เบื้องต้นจะแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ แต่ก็ยังมีข้อควรระมัดระวัง การทดลองในห้องปฏิบัติการยังไม่เพียงพอที่จะสรุปผล จำเป็นต้องมีการทดลองในสัตว์ทดลองและการทดลองทางคลินิกในมนุษย์เพื่อยืนยันความปลอดภัยและประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังต้องพิจารณาถึงความทนทานของเซลล์ ความสามารถในการเข้าถึงเซลล์มะเร็งในร่างกาย และการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อเซลล์ดัดแปลงพันธุกรรม เป็นต้น อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยที่มีคุณค่า และมีความเป็นไปได้ที่จะปฏิวัติวงการรักษามะเร็งในอนาคต
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมยาและเทคโนโลยีชีวภาพ เนื่องจากผลลัพธ์ของงานวิจัยสามารถนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ยาใหม่สำหรับการรักษามะเร็งได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บริษัทที่เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาเซลล์บำบัด วิศวกรรมพันธุกรรม และการผลิตยาชีวเภสัชภัณฑ์ จะได้รับประโยชน์อย่างมากจากงานวิจัยนี้ นอกจากนี้ บริษัทที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยและพัฒนาอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ใช้ร่วมกับการรักษาด้วยเซลล์บำบัดก็อาจสนใจงานวิจัยนี้เช่นกัน
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับนักวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะนักวิจัยทางด้านชีววิทยาเซลล์ พันธุวิศวกรรม ภูมิคุ้มกันวิทยา และวิศวกรรมเนื้อเยื่อ นอกจากนี้ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออนโคโลยี และนักวิทยาศาสตร์ที่ทำงานในห้องปฏิบัติการวิจัยและพัฒนาของบริษัทเภสัชกรรม ก็จะได้รับประโยชน์จากความรู้และทักษะที่ได้จากงานวิจัยนี้ งานวิจัยนี้ยังเหมาะสำหรับนักศึกษาปริญญาโทหรือเอกที่สนใจด้านการแพทย์ วิทยาศาสตร์ชีวภาพและเทคโนโลยีชีวภาพ
 
                                                                                                                        | รหัสโครงการ : | 173161 | 
| หัวหน้าโครงการ : | ดร. กุลวัฒน์ ชูประดิษฐ์ | 
| ปีงบประมาณ : | 2565 | 
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยมหิดล | 
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์และสุขภาพ | 
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว | 
| สถานะ : | ปิดโครงการ | 
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | 1. To establish the scFvCD147 CAR-P system in cell lines including HEK293T and THP-1 and determine binding activities toward CD147 molecule2. To generate the iPSC-derived macrophages stably expressing scFvCD1473. To validate the phagocytic and cytotoxic activity of THP-1 and iPSC-derived macrophages stably expressing scFVCD147 CAR-P | 
ดร. กุลวัฒน์ ชูประดิษฐ์. (2565). การพัฒนาแมโครฝาจที่เหนี่ยวนำจากเซลล์ต้นกำเนิดไอพีเอส ที่มีไคแมริกแอนติเจนรีเซปเตอร์ที่จำเพาะต่อ CD147 สำหรับการฟาโกไซโตซิส เพื่อใช้ในการรักษามะเร็งโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด. มหาวิทยาลัยมหิดล. กรุงเทพมหานคร, เชียงใหม่.
ดร. กุลวัฒน์ ชูประดิษฐ์. 2565. "การพัฒนาแมโครฝาจที่เหนี่ยวนำจากเซลล์ต้นกำเนิดไอพีเอส ที่มีไคแมริกแอนติเจนรีเซปเตอร์ที่จำเพาะต่อ CD147 สำหรับการฟาโกไซโตซิส เพื่อใช้ในการรักษามะเร็งโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด". มหาวิทยาลัยมหิดล. กรุงเทพมหานคร, เชียงใหม่.
ดร. กุลวัฒน์ ชูประดิษฐ์. "การพัฒนาแมโครฝาจที่เหนี่ยวนำจากเซลล์ต้นกำเนิดไอพีเอส ที่มีไคแมริกแอนติเจนรีเซปเตอร์ที่จำเพาะต่อ CD147 สำหรับการฟาโกไซโตซิส เพื่อใช้ในการรักษามะเร็งโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด". มหาวิทยาลัยมหิดล, 2565. กรุงเทพมหานคร, เชียงใหม่.
ดร. กุลวัฒน์ ชูประดิษฐ์. การพัฒนาแมโครฝาจที่เหนี่ยวนำจากเซลล์ต้นกำเนิดไอพีเอส ที่มีไคแมริกแอนติเจนรีเซปเตอร์ที่จำเพาะต่อ CD147 สำหรับการฟาโกไซโตซิส เพื่อใช้ในการรักษามะเร็งโดยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด. มหาวิทยาลัยมหิดล; 2565. กรุงเทพมหานคร, เชียงใหม่.
 TH
TH EN
EN 
                                            