โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน
บทวิเคราะห์งานวิจัย
โครงการวิจัย "โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน" เป็นโครงการที่มีเป้าหมายสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืนผ่านการบูรณาการเทคโนโลยีการเกษตรที่ทันสมัยเข้ากับภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยเน้นการปลูกพืชเศรษฐกิจควบคู่กับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา ซึ่งเป็นเทคนิคการเกษตรที่มีศักยภาพสูงในการเพิ่มผลผลิตและสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกร การเลือกใช้เห็ดไมคอร์ไรซาเป็นองค์ประกอบสำคัญ เนื่องจากเป็นเชื้อราที่มีประโยชน์ต่อพืช ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการดูดซับสารอาหารจากดิน ทำให้พืชเจริญเติบโตได้ดีขึ้น และลดการใช้ปุ๋ยเคมี ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดการเกษตรยั่งยืน
โครงการนี้แบ่งการดำเนินงานออกเป็น 4 กิจกรรมหลัก ได้แก่ การอบรมถ่ายทอดความรู้ การผลิตหัวเชื้อเห็ดไมคอร์ไรซา การจัดทำพื้นที่ต้นแบบ และการประเมินผลกระทบ การอบรมถ่ายทอดความรู้ครอบคลุมทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ ทำให้ผู้เข้ารับการอบรมสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้จริง การผลิตหัวเชื้อเห็ดไมคอร์ไรซาเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้เกษตรกรสามารถขยายผลการเพาะปลูกได้อย่างต่อเนื่อง และลดต้นทุนในการซื้อหัวเชื้อจากภายนอก การจัดทำพื้นที่ต้นแบบ 8 แห่งเป็นกลไกสำคัญในการสร้างแบบจำลอง ให้เห็นภาพการดำเนินงานที่เป็นรูปธรรม และสามารถนำไปปรับใช้ได้ตามสภาพพื้นที่และชนิดพืช ส่วนการประเมินผลกระทบเป็นขั้นตอนสำคัญในการตรวจสอบประสิทธิภาพของโครงการ และสามารถนำข้อมูลที่ได้มาปรับปรุงและพัฒนาโครงการให้ดียิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตาม ผลการดำเนินงานในส่วนของการผลิตหัวเชื้อเห็ดไมคอร์ไรซาพบว่า มีผู้เข้ารับการอบรมเพียงส่วนน้อยที่สามารถผลิตหัวเชื้อได้สำเร็จ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนาทักษะและการให้การสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ การสำรวจความคิดเห็นผู้เข้ารับการอบรมพบว่า มีผู้เข้าร่วมตอบแบบสอบถามเพียงร้อยละ 68 ซึ่งอาจส่งผลต่อความแม่นยำของข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลในส่วนนี้ ควรพิจารณาถึงปัจจัยที่ทำให้ผู้เข้ารับการอบรมไม่ตอบแบบสอบถาม และควรมีกลไกการเก็บข้อมูลที่ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยรวมแล้ว โครงการนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน แต่ยังมีความจำเป็นต้องมีการปรับปรุงและพัฒนาในบางส่วน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างสมบูรณ์ การสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ การเพิ่มการเข้าถึงแหล่งทุน และการพัฒนาองค์ความรู้ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่ควรได้รับการพิจารณา การใช้ระบบฐานข้อมูลสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (GIS) เป็นเครื่องมือประกอบการดำเนินงาน ถือเป็นจุดเด่นของโครงการ ทำให้สามารถวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ และวางแผนการดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมเกษตรกรรมอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ การผลิตเชื้อราไมคอร์ไรซา และอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร เหตุผลหลักคือโครงการนี้ได้พัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ ที่สามารถนำไปใช้เพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และเพิ่มคุณภาพของพืชเศรษฐกิจได้ การเพาะเห็ดไมคอร์ไรซาควบคู่กับการปลูกพืชเศรษฐกิจ ช่วยเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับผลิตผลทางการเกษตรได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ยังส่งเสริมการเกษตรยั่งยืน ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดโลกในปัจจุบัน อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรก็สามารถนำองค์ความรู้และพื้นที่ต้นแบบที่สร้างขึ้นมาใช้เป็นแหล่งทัศนศึกษาและเรียนรู้ได้
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพใด
งานวิจัยนี้เหมาะกับอาชีพเกษตรกร ผู้ประกอบการด้านการเกษตร นักวิชาการ และผู้ที่สนใจด้านการเกษตรยั่งยืน เกษตรกรสามารถนำความรู้และเทคนิคที่ได้จากโครงการไปปรับใช้ในการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ และสร้างรายได้เพิ่มขึ้น ผู้ประกอบการด้านการเกษตรสามารถนำองค์ความรู้ไปพัฒนาผลิตภัณฑ์ และขยายตลาดสินค้าทางการเกษตร นักวิชาการสามารถนำผลการวิจัยไปต่อยอด และพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตรให้ดียิ่งขึ้น ส่วนผู้ที่สนใจด้านการเกษตรยั่งยืน สามารถนำความรู้ไปสร้างอาชีพ หรือพัฒนาชุมชนในด้านการเกษตรได้
| รหัสโครงการ : | 105185 |
| หัวหน้าโครงการ : | นางสาวสุจิตรา โกศล |
| ปีงบประมาณ : | 2564 |
| หน่วยงาน : | สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย |
| สาขาวิจัย : | กลุ่มข้อมูลด้านเกษตรศาสตร์ |
| ประเภทโครงการ : | โครงการเดี่ยว |
| สถานะ : | ปิดโครงการ |
| คำสำคัญ : | |
| วัตถุประสงค์ : | (1) เพื่ออบรมถ่ายทอด องค์ความรู้ เทคโนโลยีและนวัตกรรม เกี่ยวกับการเพาะเห็ดป่าไมคอร์ไรซากินได้ร่วมกับการปลูกไม้มีค่าและพืชเศรษฐกิจ และ การผลิตหัวเชื้อเห็ดป่าไมคอร์ไรซาในพื้นที่เป้าหมาย รวมทั้งสร้างวิทยากรตัวคูณและเครือข่ายในแต่ละภูมิภาคของประเทศ(2) เพื่อจัดทำพื้นที่ต้นแบบและพัฒนาให้เป็นศูนย์เรียนรู้ ทัศนศึกษา และท่องเที่ยวเชิงวนเกษตรอินทรีย์ด้านการการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซาร่วมกับการปลูกพืชเศรษฐกิจ ในพื้นที่เป้าหมาย(3) เพื่อติดตามผลการอบรมถ่ายทอดและถอดบทเรียนโครงการ พร้อมทั้งพัฒนา ปรับปรุงชุดองค์ความรู้ ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ภูมิประเทศ ภูมิอากาศและวิถีชีวิตของชุมชน(4) เพื่อประเมินผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของโครงการต่อชุมชนและหน่วยงานในพื้นที่เป้าหมาย(5) เพื่อจัดทำแผนการติดตามผลการอบรมถ่ายทอดและการขยายผลต่อยอด ชุดองค์ความรู้ของโครงการ โดยนำระบบฐานข้อมูลสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (GIS) มาใช้เป็นเครื่องมือประกอบการดำเนิการ |
นางสาวสุจิตรา โกศล. (2564). โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. เชียงราย, นครราชสีมา, ปทุมธานี, แพร่, ลำพูน, ศรีสะเกษ, สงขลา, สระแก้ว.
นางสาวสุจิตรา โกศล. 2564. "โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน". สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. เชียงราย, นครราชสีมา, ปทุมธานี, แพร่, ลำพูน, ศรีสะเกษ, สงขลา, สระแก้ว.
นางสาวสุจิตรา โกศล. "โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน". สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย, 2564. เชียงราย, นครราชสีมา, ปทุมธานี, แพร่, ลำพูน, ศรีสะเกษ, สงขลา, สระแก้ว.
นางสาวสุจิตรา โกศล. โครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยี นวัตกรรม การปลูกพืชเศรษฐกิจร่วมกับการเพาะเห็ดไมคอร์ไรซา เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย; 2564. เชียงราย, นครราชสีมา, ปทุมธานี, แพร่, ลำพูน, ศรีสะเกษ, สงขลา, สระแก้ว.